
Máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng là thiết bị bay không người lái (UAV) sử dụng động cơ đốt trong, thường là loại 2 thì hoặc 4 thì, để tạo lực đẩy cánh quạt và dẫn động hệ thống phun áp lực cao. Cấu tạo gồm thân máy, bình nhiên liệu, bình chứa dung dịch thuốc, cánh quạt nâng, hệ thống phun định hướng và bộ điều khiển từ xa.
Cơ chế hoạt động dựa trên việc đốt cháy nhiên liệu xăng sinh công cho động cơ, từ đó vận hành cánh quạt tạo lực nâng và điều khiển phun thuốc chính xác theo lộ trình định vị RTK. So với drone điện, dòng máy này có khả năng hoạt động liên tục và ổn định trên diện tích rộng hơn, đặc biệt ở những vùng trồng trọt quy mô lớn hoặc địa hình phức tạp.
Máy bay chạy xăng sử dụng động cơ cơ học đốt trong, trong khi máy bay chạy pin vận hành bằng mô-tơ điện. Điều này tạo ra khác biệt rõ rệt về thời gian hoạt động, công suất phun và chi phí bảo dưỡng.
Sự lựa chọn phụ thuộc quy mô canh tác, chi phí đầu tư và khả năng kỹ thuật của người vận hành.
Một số mẫu nổi bật gồm: DJI Agras T40, XAG P100 và các dòng hybrid tích hợp xăng-điện. Các mẫu này có dung tích bình chứa 20–40 lít, hệ thống phun tự động điều chỉnh áp lực và sử dụng động cơ xăng mạnh mẽ cho phép phun 15–25 ha/ngày.
Ngoài ra, dòng DJI Agras T25P được ưa chuộng nhờ cân bằng giữa chi phí và hiệu suất, hỗ trợ định vị RTK, cảm biến radar tránh vật cản, đảm bảo an toàn bay trong điều kiện địa hình ruộng bậc thang.
Máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng có công suất động cơ cao, lưu lượng phun lớn, đạt hiệu quả gấp 1,5–2 lần so với loại chạy pin. Với khả năng duy trì áp lực phun ổn định và vận hành bền bỉ, máy thích hợp cho phun trên đồng ruộng lớn, cây công nghiệp hoặc vùng canh tác rộng.
Bình nhiên liệu từ 3–6 lít cho phép bay liên tục 30–45 phút, giảm thời gian nghỉ tiếp nhiên liệu. Điều này giúp tiết kiệm nhân công, đặc biệt khi phun thuốc cho lúa, mía hoặc cà phê – những vùng xa nguồn điện hoặc có địa hình khó tiếp cận.
Động cơ xăng có lực đẩy lớn, giúp cất cánh ổn định dù mang tải trọng cao. Nhờ đó, máy hoạt động tốt ở địa hình đồi núi, ruộng bậc thang hoặc khu vực có gió mạnh, nơi drone chạy pin dễ mất cân bằng.
Không cần thay pin liên tục sau mỗi chuyến bay, người vận hành chỉ cần nạp nhiên liệu là tiếp tục công việc. Điều này giúp tăng năng suất 20–30% và giảm chi phí đầu tư pin dự phòng.
Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cao hơn, song với các nông hộ lớn, hợp tác xã hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ phun thuê, máy bay phun thuốc chạy xăng cho hiệu quả kinh tế vượt trội nhờ giảm nhân lực, tiết kiệm thời gian và tăng sản lượng phun mỗi ngày.
Máy tiêu tốn khoảng 1,2–1,8 lít xăng mỗi giờ, làm tăng chi phí vận hành so với drone pin. Ngoài ra, cần chi thêm cho dầu bôi trơn, bảo dưỡng động cơ và thay bugi định kỳ.
Động cơ xăng tạo tiếng ồn 80–100 dB và sinh khí thải CO₂. Khi vận hành gần khu dân cư hoặc trang trại nhỏ, điều này gây khó chịu cho người xung quanh và ảnh hưởng sức khỏe người điều khiển.
Việc bảo trì định kỳ đòi hỏi hiểu biết kỹ thuật về buồng đốt, bugi, bộ chế hòa khí và áp suất phun. Nếu không được bảo dưỡng đúng cách, hiệu suất giảm và dễ phát sinh lỗi khởi động.
Khối lượng từ 25–40 kg khiến việc di chuyển thủ công hoặc cất cánh trong ruộng hẹp trở nên khó khăn, cần ít nhất 2 người hỗ trợ trong khâu chuẩn bị.
Với chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng cao, dòng xăng chỉ phù hợp quy mô sản xuất trung – lớn. Hộ gia đình nhỏ nên ưu tiên drone chạy pin hoặc hybrid tiết kiệm nhiên liệu.
|
Tiêu chí |
Máy bay chạy xăng |
Máy bay chạy pin |
|---|---|---|
|
Thời gian hoạt động |
30–45 phút/lần bay |
15–20 phút/lần bay |
|
Công suất phun |
Cao, ổn định |
Trung bình |
|
Chi phí nhiên liệu/sạc |
Cao hơn |
Thấp hơn |
|
Bảo dưỡng |
Phức tạp hơn |
Dễ dàng |
|
Tiếng ồn và khí thải |
Có |
Không |
|
Phù hợp |
Quy mô lớn |
Quy mô nhỏ và vừa |
Trong 1 giờ, máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng có thể phun 3–5 ha, trong khi dòng pin đạt trung bình 2–3 ha. Nhờ khả năng hoạt động liên tục, dòng xăng tối ưu cho canh tác diện tích rộng.
Chi phí nhiên liệu trung bình 30.000–40.000 đồng/giờ, trong khi chi phí sạc pin tương đương 10.000–15.000 đồng. Tuy nhiên, chi phí pin dự phòng và thời gian sạc lại là yếu tố làm giảm năng suất của máy bay điện.
Động cơ xăng có tuổi thọ trung bình 1.000–1.500 giờ bay, trong khi mô-tơ điện khoảng 600–800 giờ. Tuy nhiên, động cơ xăng yêu cầu bảo dưỡng định kỳ nhiều hơn để duy trì hiệu suất.
Máy bay chạy xăng hoạt động tốt hơn trong gió mạnh hoặc môi trường ẩm ướt, nhờ mô-men xoắn lớn. Drone điện dễ giảm lực đẩy khi gặp độ ẩm cao hoặc pin giảm hiệu suất dưới 15°C.

Các lỗi phổ biến gồm: khó khởi động, tắt máy giữa chừng, hoặc phun không đều. Nguyên nhân chủ yếu do buồng đốt bẩn, bugi mòn hoặc áp suất phun thấp. Cần kiểm tra kỹ và vệ sinh định kỳ.
Phù hợp với doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc hộ nông dân canh tác trên 10 ha. Khi cần năng suất phun lớn, làm việc liên tục và không phụ thuộc nguồn điện, dòng xăng là lựa chọn hiệu quả.
Nếu diện tích nhỏ, gần khu dân cư hoặc cần vận hành êm ái, nên dùng drone chạy pin. Dòng hybrid thích hợp cho nông trại vừa, kết hợp ưu điểm của cả hai hệ thống.
Với chi phí đầu tư khoảng 250–400 triệu, dòng xăng có thể hoàn vốn sau 1,5–2 vụ nếu sử dụng cho dịch vụ phun thuê hoặc canh tác quy mô lớn. ROI đạt 30–40% mỗi năm.
Các dòng hybrid như DJI Agras T70P đang tích hợp hệ thống xăng-điện lai, giúp tiết kiệm 20–30% nhiên liệu và tăng tính linh hoạt. Đây là hướng phát triển tất yếu của máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng.
Công nghệ RTK và AI giúp lập bản đồ ruộng tự động, tránh chồng lặp khi phun. AI còn phân tích tốc độ gió và độ cao cây trồng để điều chỉnh áp suất phun tối ưu.
Drone xăng kết hợp IoT và phân tích dữ liệu sẽ góp phần hiện đại hóa canh tác Việt Nam, giảm 40% lượng thuốc bảo vệ thực vật và nâng cao năng suất nông sản xuất khẩu.
Tóm lại, việc lựa chọn máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng phụ thuộc vào quy mô canh tác, điều kiện vận hành và năng lực kỹ thuật. Dù tồn tại nhược điểm nhất định, đây vẫn là giải pháp đáng cân nhắc cho các mô hình nông nghiệp quy mô lớn nhờ hiệu suất phun cao, tiết kiệm nhân lực và khả năng làm việc ổn định trong nhiều điều kiện thời tiết khác nhau.
Tùy công suất và tải trọng, máy bay phun thuốc nông nghiệp chạy xăng tiêu hao trung bình 1,2–1,8 lít nhiên liệu mỗi giờ bay liên tục.
Tuổi thọ trung bình của động cơ khoảng 1.000–1.500 giờ bay, nếu được bảo dưỡng định kỳ và sử dụng loại xăng đúng khuyến nghị từ nhà sản xuất.
Không nên bay gần khu vực đông dân vì tiếng ồn và khí thải. Nên phun trong khu vực thông thoáng và đảm bảo khoảng cách an toàn tối thiểu 50 mét.
Một số mẫu có thể nâng cấp bằng bộ chuyển hybrid, giúp kết hợp nguồn xăng và điện, giảm tiêu hao nhiên liệu khoảng 20–30% so với động cơ thuần xăng.
Nên vệ sinh buồng đốt, thay bugi định kỳ, kiểm tra áp suất phun và không để nhiên liệu tồn lâu trong bình để tránh tắc nghẽn hệ thống.